Jarðfræði og menning

Dyrhólaey myndaðist á síðasta hlýskeiði Ísaldartímans við neðansjávargos sem hagaði sér líkt og Surtseyjargosið.

Lómagnúpur er 688 m hátt standberg sem gnæfir yfir suður úr Birninum vestan Núpsvatna á Skeiðarársandi.

Paradísarhellir, undir Eyjafjöllum, er einn af þekktustu hellum landsins.

Hjörleifshöfði er 221 metra hár móbergsstapi  á suðvestanverðum Mýrdalssandi. 

Dyrhólaós er 4,8 km² stórt vatnsflæmi, skammt frá Vík í Mýrdal.

Í landi Efra-Hvols eru þrír manngerðir hellar sem kallast einu nafni Efra-Hvolshellar. 

 Eyjarhóll er mjög sérstakur strýtumyndaður og keilulaga grasi gróinn hóll.

Laufskálavarða er hraunhryggur með vörðuþyrpingum umhverfis, milli Hólmsár og Skálmar.

Sunnan við Þórólfsfell er Mögugil en þar eru miklar móbergsmyndanir, gengið er undir stórgrýti og í gegnum hella.

Nauthúsagil er grafið inn í móberg neðst en að ofan er kubbaberg. Efst í brúninni hangir svo hlýindaskeiðs hraun.

Orustuhóll er mosagróinn óbrennishólmi sem stendur upp úr Skaftáreldahrauni, austan Foss á Síðu.

Rútshellir er af mörgum talin elstu manngerðu hýbýli á landinu. Allir sem eiga leið um Fjöllin ættu að gefa sér tíma og skoða þessar merku minjar.